Καρναβάλι στην 'Αμφισσα, 3 ημέρες

H Άμφισσα είναι η πρωτεύουσα της Περιφερειακής Ενότητας Φωκίδας και της τέως επαρχίας Παρνασσίδας, με πληθυσμό 6.919 κατοίκους (Απογραφή 2011). Βρίσκεται στο βόρειο άκρο του Ελαιώνα της Άμφισσας, δηλαδή του αρχαίου Κρισαίου Πεδίου, στους πρόποδες του βουνού Έλατος της Γκιώνας, ενώ ανατολικά της βρίσκεται ο Παρνασσός. Η Άμφισσα είναι τοποθετημένη νότια της Λαμίας, βορειοδυτικά της Λιβαδειάς και των Δελφών, βορειοανατολικά της Ναυπάκτου και ανατολικά του Λιδωρικίου. Το επίνειό της είναι η Ιτέα, η οποία απέχει 13 χιλιόμετρα και με την οποία η Άμφισσα συνδέεται οδικά.

Διοικητικά η Άμφισσα είναι η έδρα του Δήμου Δελφών και της Περιφερειακής Ενότητας Φωκίδας. Η Δημοτική Ενότητα Άμφισσας έχει συνολικό πληθυσμό 8.370 κατοίκους και περιλαμβάνει τα χωριά Αγία Ευθυμία, Άγιος Γεώργιος, Άγιος Κωνσταντίνος, Δροσοχώρι, Ελαιώνας, Βίνιανη, Μοναστήρι, Προσήλιο και Σερνικάκι.

Παλιότερα, οι κάτοικοι ασχολούνταν με επαγγέλματα όπως η βυρσοδεψεία^[2], η κωδωνοποιία και η σχοινοποιία, για τα οποία η Άμφισσα ήταν γνωστή, ενώ σήμερα υπάρχουν ελάχιστοι που ασχολούνται με αυτά. Το μεγαλύτερο μέρος των κατοίκων της ασχολείται με την καλλιέργεια της ελιάς, αφού υπάρχει στην περιοχή τεράστια συνεχόμενη έκταση με ελιές, η οποία ονομάζεται "Ελαιώνας της Άμφισσας", όπου παράγονται οι "ελιές Αμφίσσης", και η οποία προστατεύεται ως μέρος του Δελφικού Τοπίου.

Προέλευση ονόματος[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Σύμφωνα με τον Αριστοτέλη, ο οποίος αναφέρει πως "Άμφισσα ονομάσθη δια το όρεσιν περιέχεσθαι", η ονομασία της Άμφισσας προέρχεται από το ρήμα αμφιέννυμι, που σημαίνει 'περιβάλλω', επειδή η πόλη περιβάλλεται από βουνά (Γκιώνα και Παρνασσός). Κατά τη μυθολογία, η πόλη οφείλει το όνομά της στην Άμφισσα, κόρη του Μάκαρος και ερωμένη του θεού Απόλλωνα.

Στις αρχές του 13ου αιώνα και με την έναρξη της Φραγκοκρατίας στην Ελλάδα, η Άμφισσα μετονομάστηκε από τους Φράγκους κατακτητές σε La Sole και στα ελληνικά (τα) Σάλωνα. Για την προέλευση της ονομασίας Σάλωνα, η οποία διατηρήθηκε μέχρι και το τέλος της Τουρκοκρατίας, υπάρχουν διαφορετικές εκδοχές. Μία από αυτές υποστηρίζει πως το όνομα αποτελεί παραφθορά της λέξης Σαλονίκη και δόθηκε στην Άμφισσα από τον Βασιλιά της Θεσσαλονίκης, Βονιφάτιο Μομφερρατικό, ο οποίος κατέλαβε την Άμφισσα και την υπόλοιπη νότια Ελλάδα. Σύμφωνα με μία άλλη εκδοχή, η ονομασία προέρχεται από τη συνεκφορά έσω αλώνια, με την οποία αναφέρονταν οι κάτοικοι σε περιοχή της Άμφισσας, η οποία παρεφθάρει σε εσάλωνα και σάλωνα, κατά το Σεπόλια (έσω πόλις). Τέλος, υπάρχει η άποψη πως η νέα ονομασία της πόλης προέρχεται από τη λέξη σάλος που σημαίνει 'τράνταγμα' (τα σάλωνα, δηλαδή 'που τραντάζονται, σαλεύουν'), εξαιτίας των πολλών σεισμών που συνέβαιναν στην περιοχή.

Μετά την απελευθέρωση της Ελλάδας, η πόλη ξαναπήρε επίσημα το αρχαίο όνομα Άμφισσα το 1833.

Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Αρχαίοι και ρωμαϊκοί χρόνοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η ιστορία της Άμφισσας ξεκινάει από την αρχαιότητα, αφού κατοικείτο από τους πανάρχαιους χρόνους όπως μαρτυρούν τα "Κυκλώπεια Τείχη" της Ακρόπολής της αλλά και η αναφορά του Παυσανία σε δύο αξιομνημόνευτους τάφους που υπήρχαν στην πόλη, της Άμφισσας και του Ανδραίμονος, που ήταν πατέρας του βασιλέα των Αιτωλών και ήρωα του Τρωικού πολέμου, Θόαντος. Η Άμφισσα αποτελούσε μεγάλη πόλη-κράτος και πρωτεύουσα των Εσπερίων ή Οζολών Λοκρών. Ο Ηρόδοτος την αναφέρει ως "ύπερθεν του Κρισαίου πεδίου".

Από τον 8ο αιώνα π.Χ., διατηρούσε εμπορικές σχέσεις με την Κόρινθο και με πόλεις της βορειοδυτικής Πελοποννήσου. Τον 7ο αιώνα π.Χ. η Άμφισσα οργανώθηκε ως πόλη-κράτος με τις τέχνες και το εμπόριο να γνωρίζουν άνθηση που διήρκεσε για τρεις αιώνες. Το 653 π.Χ. κάτοικοι της πόλης και της ευρύτερης περιοχής μετανάστευσαν στην Κάτω Ιταλία όπου ίδρυσαν την αποικία των Επιζεφύριων Λοκρών, μια πόλη που υπάρχει μέχρι σήμερα με το όνομα Locri. Στον Πελοποννησιακό Πόλεμο (431 π.Χ. - 404 π.Χ.), οι Αμφισσείς τάχθηκαν με το μέρος των Σπαρτιατών εναντίον των Αθηναίων. Το 338 π.Χ. η Άμφισσα καταστράφηκε από τον Φίλιππο Β' της Μακεδονίας, ο οποίος έχοντας κληθεί από τους Αμφικτύονες και ως προϊστάμενος του Αμφικτυονικού Συνεδρίου των Δελφών, κατά τον Δ΄ Ιερό Πόλεμο την κατέσκαψε εκ θεμελίων και γκρέμισε την ακρόπολή της, ως τιμωρία επειδή οι Αμφισσείς είχαν καταδικαστεί για ασέβεια και αρνούνταν να πληρώσουν πρόστιμο, εξαιτίας του ότι είχαν καλλιεργήσει παράνομα κτήματα του Κρισαίου Πεδίου που ανήκαν στους Δελφούς.

Η πόλη ανοικοδομήθηκε και αποτέλεσε μέρος της πανίσχυρης Αιτωλικής Συμπολιτείας, από τον 3ο αιώνα π.Χ., και μια από τις σπουδαιότερες πόλεις της, με την οποία πήρε μέρος, το 278 π.Χ., στη νικηφόρα μάχη κατά των Γαλατών, που εδραίωσε την κυριαρχία της Συμπολιτείας στον Ελληνικό χώρο. Κατά το 2ο αιώνα π.Χ. η Άμφισσα γνώρισε την μεγαλύτερη ακμή της, κόβοντας δικά της νομίσματα, ενώ διέθετε Βουλή και Εκκλησία του Δήμου, όταν, σύμφωνα με το δόγμα της Ρωμαϊκής Συγκλήτου που κήρυξε στη Κόρινθο, κατά τη διάρκεια των Ισθμίων, ο Ρωμαίος ύπατος Τίτος Κόιντος Φλαμινίνος, αποτέλεσε ανεξάρτητη πόλη και πρωτεύουσα της Οζολίας Λοκρίδας. Το 190 π.Χ.^[3] ο Ρωμαίος ύπατος Μάνιος Ακίλιος Γλαβρίωνας απέτυχε να εκπορθήσει την πόλη, ενώ αργότερα, η πόλη θα συνάψει ειρήνη με τη Ρώμη και θα παραμείνει ως ανεξάρτητη πολιτείd χωρίς να πληρώνει φόρους στη Ρώμη. Την περίοδο 174 π.Χ. - 160 π.Χ. γνώρισε μεγάλες καταστροφές από τον πόλεμο μεταξύ των φιλορωμαίων Αιτωλών και των αυτονομιστών, και πολλά κτήριά της πυρπολήθηκαν. Το 27 π.Χ. ο Οκταβιανός Αύγουστος, σε ανάμνηση της νίκης του στο Άκτιο, ίδρυσε τη Νικόπολη, αλλά πολλοί Αιτωλοί δεν υπάκουσαν στη διαταγή του να εποικίσουν τη νέα πόλη και προτίμησαν να μετοικήσουν στην Άμφισσα, όπως τους υπαγόρευαν αρχαιότατοι συγγενικοί δεσμοί. Τότε η Άμφισσα απέκτησε τεράστιο πληθυσμό και έγινε μία από τις πλέον ακμάζουσες πόλεις της Ελλάδας των αυτοκρατορικών ρωμαϊκών χρόνων, ακμή που κράτησε για τουλάχιστον δύο αιώνες.

Βυζαντινοί και νεότεροι χρόνοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το Κάστρο

Στη Βυζαντινή περίοδο οι πληροφορίες για την Άμφισσα προέρχονται κυρίως από το "Χρονικό του Γαλαξειδίου"^[4], το οποίο γράφτηκε από τον Ιερομόναχο Ευθύμιο και βρέθηκε από τον Κωνσταντίνο Σάθα ο οποίος το επεξεργάστηκε και το δημοσίευσε. Η Άμφισσα δέχθηκε επίθεση από τις ορδές των Βούλγαρων του Σαμουήλ στα τέλη του 10ου αιώνα, οι οποίοι την κατέλαβαν και σκότωσαν πολλούς από τους κατοίκους της μετά την ήττα τους στο Γαλαξείδι. Το 1054 η πόλη υπέφερε από πανούκλα.

Στις αρχές του 13ου αιώνα ξεκινά η περίοδος της Φραγκοκρατίας στην Ελλάδα και η πόλη κυριεύθηκε από τον Βασιλιά της Θεσσαλονίκης, Βονιφάτιο Μομφερρατικό. Οι Φράγκοι μετονόμασαν την Άμφισσα σε La Sole και στα ελληνικά Σάλωνα, ιδρύοντας την Αυθεντία των Σαλώνων. Πρώτος κόμης των Σαλώνων ορίστηκε ο Θωμάς Α΄ ντ'Ωτρεμενκούρ (1204 - 1210), ο οποίος έχτισε το πανίσχυρο Κάστρο των Σαλώνων πάνω στα θεμέλια της αρχαίας ακρόπολης της Άμφισσας, ενώ το 1210 η πόλη και ολόκληρη η περιοχή περιήλθε προσωρινά στον Δεσπότη της Ηπείρου, Μιχαήλ Α' Κομνηνού Δούκα, μέχρι το 1212, όταν η περιοχή ανακαταλήφθηκε από τους Φράγκους. Η Αυθεντία των Σαλώνων τέθηκε αρχικά υπό την επικυριαρχία του Πριγκηπάτου της Αχαΐας και από το 1278 εμφανίζεται ως υποτελής στο Δουκάτο των Αθηνών.

Το 1311, η Αυθεντία των Σαλώνων καταλήφθηκε από τους Καταλανούς, περνώντας το 1318 στα χέρια της οικογένειας Φαντρίκ, οπότε και προήχθη σε Κομητεία. Το Μάιο του 1380, καταλήφθηκε από την Εταιρεία των Ναβαρραίων^[5]για μικρό διάστημα, ενώ μετά τον θάνατο του Λουδοβίκου Φαντρίκ το 1382 και μέχρι το 1394 την εξουσία άσκησε η συζυγός του και βυζαντινή κόμισσα Ελένη Καντακουζηνή. Το 1397 η κομητεία πέρασε στα χέρια του Τούρκουσουλτάνου Βαγιαζήτ Α΄, μετά από πρόσκληση του δεσπότη Σεραφείμ προς τους Τούρκους να έρθουν να καταλάβουν τα Σάλωνα και να γλιτώσουν τους κατοίκους από τον Φράγκο δυνάστη, Κόντο. Το 1402 περίπου περιήλθε στον Δεσπότη του Μυστρά, Θεόδωρο Α' Παλαιολόγο, ο οποίος δεν είχε τη δύναμη να την κρατήσει και έτσι την πούλησε στους Ιωαννίτες Ιππότες.^[6] Κατά την περίοδο της Καταλανοκρατίας, η κομητεία διοικείτο με βάση την καταλανική νομοθεσία, είχε κατά πάσα πιθανότητα επιβληθεί στα Σάλωνα η καταλανική ως επίσημη γλώσσα, ενώ πριν το 1327 στην κομητεία των Σαλώνων είχε προσαρτηθεί το Λιδωρίκι και η Βιτρινίτσα, η οποία μάλλον λειτουργούσε ως αυτόνομο φέουδο. Το 1410 περιήλθε οριστικά στους Οθωμανούς Τούρκους. Το 1580 έγινε στην περιοχή φοβερός σεισμός που κατέστρεψε πολλά σπίτια στα Σάλωνα και τα γύρω χωριά. Την περίοδο της Τουρκοκρατίας, θα γίνουν διάφορες εξεγέρσεις στην περιοχή της Παρνασσίδας, με κυριότερη αυτή του 1687, όταν ο επίσκοπος Σαλώνων Φιλόθεος και ο αρματωλός Κούρμας θα ελευθερώσουν την περιοχή από τους Τούρκους, μέχρι το 1698 και την Συνθήκη του Κάρλοβιτς.

"Η κατάληψη του κάστρου των Σαλώνων 1821"
Louis Dupré (1825)

Η περιοχή των Σαλώνων είχε τη μέγιστη συνεισφορά στην Ελληνική Επανάσταση του 1821 με την ανάδειξη αγωνιστών όπως ο Σαλώνων Ησαΐας, ο Αθανάσιος Διάκος, ο Οδυσσέας Ανδρούτσος, ο Πανουργιάς, ο Γιάννης Γκούρας, ο Γιάννης Μακρυγιάννης, ο Δυοβουνιώτης, ο Τράκας, ο Μητρόπουλος και άλλοι ενώ ήταν η πρώτη πόλη της Ρούμελης που επαναστάτησε και καταλήφθηκε από τον Πανουργιά στις 27 Μαρτίου 1821. Ανήμερα το Πάσχα, στις 10 Απριλίου 1821, το Κάστρο των Σαλώνων αλώθηκε από τους Έλληνες και έγινε το πρώτο κάστρο το οποίο επανήλθε σε ελληνικά χέρια, εξοντώνοντας τους 600 έγκλειστους Τούρκους και παίρνοντας ταυτόχρονα τα όπλα τους. Μετά την απελευθέρωση, τα Σάλωνα έγιναν η πρωτεύουσα της Ανατολικής Χέρσου Ελλάδας με την ίδρυση του Αρείου Πάγου των Σαλώνων όπου ψηφίστηκε το Σύνταγμα της Ανατολικής Χέρσου Ελλάδας. Το 1825 οι Τούρκοι καταλαμβάνουν ξανά τα Σάλωνα, για μερικούς μήνες, ενώ το ίδιο συμβαίνει και το 1826, από τον Κιουταχή. Τη δεύτερη φορά, οι Τούρκοι θα κρατήσουν την πόλη μέχρι το 1829, όταν και θα την παραδώσουν στον Δημήτριο Υψηλάντη. Έχοντας επίσημα ξαναπάρει το όνομα Άμφισσα, η πόλη προοδεύει και τα οθωμανικά κτίρια, μεταξύ των οποίων και έξι τζαμιά, κατεδαφίζονται, όμως ο σεισμός του 1870 γκρεμίζει πολλά παλιά κτίρια στην πόλη.

Τον Απρίλιο του 1941, ύστερα από βομβαρδισμό (στις 25 Απριλίου, που όμως δεν είχε θύματα ή ζημιές), οι Γερμανοί καταλαμβάνουν την πόλη και την παραδίδουν στους Ιταλούς, μέχρι τον Ιούλιο του 1943 που η πόλη περνά υπό Γερμανική κατοχή. Στα χρόνια της κατοχής από τους Ιταλούς και Γερμανούς κατά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, η πόλη και η γύρω περιοχή δοκιμάστηκε άσχημα και υπήρξαν καταστροφές (κάψιμο χωριών, εκτελέσεις) σε γειτονικά χωριά (Αγία Ευθυμία, Βουνιχώρα, Σεγδίτσα κλπ.). Από την άλλη, στα γύρω βουνά (Γκιώνα και Παρνασσό) έδρασε οργανωμένο αντάρτικο, το οποίο είχε και νικηφόρες μάχες εναντίον των κατακτητών (Ρεκά, Καρούτες). Τον Οκτώβριο του 1943, οι Γερμανοί αναγκάζονται να αποχωρήσουν από την πόλη και στην συνέχεια και τη γενικότερη περιοχή, που θα παραμείνει ελεύθερη μέχρι τον Φεβρουάριο του 1944, όταν και οι Γερμανοί επανέρχονται. Η οριστική αποχώρηση των Γερμανών από την πόλη, θα γίνει στις 15 Οκτωβρίου του 1944. Η πόλη, επίσης, δοκιμάστηκε και στον Εμφύλιο πόλεμο με πολλές απώλειες για τους κατοίκους της.

Ιστορικός πληθυσμός[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Πολιτισμός[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Υποδομή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Άποψη της πόλης από το Κάστρο των Σαλώνων

Η πόλη έχει πολλά κληροδοτήματα από ευεργέτες που άφησαν την περιουσία τους για διάφορους κοινωφελείς σκοπούς (Μαρκίδης, Γιαγτζής, Σταλλός, Μαχαιράς κλπ). Στην πόλη λειτουργούν Αρχαιολογικό Μουσείο, Λαογραφικό Μουσείο, Δημοτική Βιβλιοθήκη, Δημοτικό Ωδείο, Εικαστικό εργαστήρι, Παιδική Βιβλιοθήκη, Πολιτιστικοί Σύλλογοι και Δημοτική Φιλαρμονική και Χορωδία με μεγάλη παράδοση. Επίσης, υπάρχει Ενιαίο Λύκειο, δύο Γυμνάσια,κατά τα οποία το ένα είναι μουσικό Γυμνάσιο, Εσπερινό Γυμνάσιο, Δημοτικά σχολεία, Νηπιαγωγεία, Βρεφονηπιακοί σταθμοί, Νοσηλευτική Σχολή, Επαγγελματικό Λύκειο, ΙΕΚ, Εργαστηριακό Κέντρο (ΕΚ), ΣΕΚ και τμήμα - παράρτημα του ΤΕΙ Λαμίας με αντικείμενο «εμπόριο και διαφήμιση». Η Άμφισσα είναι έδρα όλων των Δημόσιων Υπηρεσιών, διαθέτει σύγχρονο Κρατικό Νοσοκομείο, Πνευματικό Κέντρο, Πρωτοδικείο, Πρεβαντόριο Κρατουμένων ενώ στεγάζει το ΚΤΕΛ του νομού Φωκίδας.

Η πάνω πλατεία (Κεχαγιά) της πόλης ήταν το πνευματικό και καλλιτεχνικό κέντρο της Φωκίδας, ενώ η κάτω πλατεία ή πλατεία Ησαΐα, από τον ομώνυμο επίσκοπο και εθνικό ήρωα, είναι το ουσιαστικό κέντρο της πόλης, όπου βρίσκεται το Πνευματικό Κέντρο, ενώ συγκεντρώνει επίσης πλήθος καταστημάτων. Ακόμα η Άμφισσα διαθέτει δύο ξενοδοχεία και πολλές παραδοσιακές ταβέρνες.

Ήθη και έθιμα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Άποψη της Άμφισσας σε επιστολικό δελτάριο του 1918

• Απόκριες

Εντυπωσιακή παρουσία, στο χρονικό του "Στοιχειού"

Κατά τις Απόκριες πραγματοποιούνται στην πόλη λαϊκά δρώμενα, τα οποία σχετίζονται με θρύλους των βυρσοδεψών. Την τελευταία Κυριακή της αποκριάς πραγματοποιείται το "Καρναβάλι της Άμφισσας", με παρέλαση αρμάτων και το κάψιμο του καρνάβαλου στην πλατεία, που καταλήγει σε λαϊκό γλέντι με χορούς και τραγούδια αφού προσφέρονται ελιές και άφθονο κρασί. Το προηγούμενο βράδυ, γιορτάζεται η νύχτα των στοιχειών της Χάρμαινας, με τα στοιχειά (ξωτικά, νεράιδες, ξυλένιοι, αχυρένιοι, αράπηδες κ.α.) να κατεβαίνουν μέσα στις μαύρες φορεσιές τους σέρνοντας βαριές αλυσίδες και κρατώντας αναμμένες δάδες, και να περιηγούνται στους δρόμους, βυθίζοντας την πόλη σε μια μυστηριακή και υποβλητική ατμόσφαιρα, σε μια δραματική αναπαράσταση που ζωντανεύει τους θρύλους για τα "στοιχειά" που στην περιοχή είχαν πάντα μεγάλη διάδοση. Το σπουδαιότερο στοιχειό που είναι συνδεδεμένο με την παράδοση της περιοχής είναι το στοιχειό της Χάρμαινας, το οποίο ξυπνάει κάθε χρόνο τέτοια μέρα, ξεκινάει από την συνοικία Χάρμαινα όπου βρίσκονται τα παλιά ταμπάκικα, και με συνοδεία εκατοντάδων μεταμφιεσμένων φτάνει στο κέντρο της Άμφισσας όπου συναντά και αναμετράται με τα δύο άλλα μεγάλα στοιχειά της πόλης, αυτά της Τέχολης και του Γκιριζιού, ενώ σε διάφορα σημεία της πόλης μέσα σε μεγάλα καζάνια βράζει ο πατσάς που σερβίρεται στους επισκέπτες με την συνοδεία άφθονου ντόπιου κρασιού. Επίσης στην διάρκεια των αποκριών οργανώνεται κυνήγι κρυμμένου θησαυρού με χορό και παντομίμα όπου παίρνουν μέρος πολλές ομάδες παιδιών με έντονο ανταγωνισμό και πολύ κέφι.

• 10η Απριλίου

Στις 10 Απριλίου γιορτάζεται πανηγυρικά η επέτειος της άλωσης του Κάστρου των Σαλώνων, με παρέλαση μαθητών, στρατού και σωμάτων ασφαλείας. Επειδή, αρκετές φορές, οι 10 Απριλίου τυχαίνει να πέφτουν μέσα στο Πάσχα, οι εκδηλώσεις για την άλωση του κάστρου, συνηθίζεται να γίνονται την Κυριακή του Θωμά, ακόμα και αν δεν συμβαίνει η παραπάνω προϋπόθεση.

• Πάσχα

Το Πάσχα γιορτάζεται με γνήσιο ρουμελιώτικο τρόπο στην Άμφισσα και στα γύρω χωριά, ψήνοντας αρνιά στους δρόμους με συνοδεία λαϊκών οργάνων και κεράσματα στους περαστικούς.

• Φωκικά

Επίσης διοργανώνονται τα "Φωκικά" κάθε Αύγουστο, από το 1954, τα οποία περιλαμβάνουν πολλές εκδηλώσεις: συναυλίες, θέατρο και εικαστικά, συγκεντρώνοντας κάθε χρόνο πολύ κόσμο από την ευρύτερη περιοχή.

• Γιορτή της Ελιάς

Κάθε δύο χρόνια, το φθινόπωρο, υπάρχει η "Γιορτή της Ελιάς", η οποία περιλαμβάνει έκθεση των τοπικών μονάδων επεξεργασίας και μεταποίησης ελιάς καθώς και πλήθος πολιτιστικών εκδηλώσεων.

Προσωπικότητες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Προτομή του Αλέξανδρου Δελμούζου στην Άμφισσα

Η πόλη γέννησε επίσης μεγάλους διανοούμενους και πολιτικούς όπως ο Αλέξανδρος Δελμούζος ο οποίος ξεχώρισε ως παιδαγωγός, ο Γιαγτζής ο οποίος εξελίχθηκε σε μεγάλο οικονομικό παράγοντα και ευεργέτησε την πόλη, ο ακαδημαϊκός Χρήστος Καρούζος, ενώ ο Σπύρος Παπαλουκάς άφησε πολύτιμο έργο στην Άμφισσα.

Η Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας είναι μία διοικητική περιφέρεια στο γεωγραφικό διαμέρισμα της Κεντρικής Ελλάδαςστην Ελλάδα. Συνορεύει με τις περιφέρειες Θεσσαλία στα βόρεια, Δυτική Ελλάδα στα δυτικά και νοτιοδυτικά, και Αττικήστα νοτιοανατολικά. Ο Κορινθιακός κόλπος βρίσκεται στα νότια και το Αιγαίο Πέλαγος στα ανατολικά. Η περιοχή κατοικείται από την εποχή του λίθου, όπως δείχνουν τα ευρήματα στην Αλίαρτο, στη Χαλκίδα, στα Ψαχνά και σε άλλες περιοχές.^[1]

Σύμφωνα με την απογραφή του 2011 ο πληθυσμός της περιφέρειας ανέρχεται σε 547.390 κατοίκους. Πρωτεύουσα είναι η Λαμία που είναι η 41η μεγαλύτερη πόλη της Ελλάδας και αποτελεί ένα δυναμικά αναπτυσσόμενο αστικό κέντρο στο οποίο κινούνται καθημερινά 100.000 άνθρωποι.^[2] Μεγαλύτερη πόλη είναι η Χαλκίδα η 32η μεγαλύτερη πόλη της Ελλάδας και η μεγαλύτερη στη Στερεά με πληθυσμό 53.584 κατοίκους και με δημοτικό πληθυσμό 92.202 κατοίκους.

Η Στερεά Ελλάδα βρίσκεται στο νότιο τμήμα του ηπειρωτικού κορμού της χώρας και καταλαμβάνει έκταση 15.549 τετραγωνικά χιλιόμετρα με 230 χιλιόμετρα μήκος και 95 χιλιόμετρα πλάτος καθιστώντας την 2η μεγαλύτερη σε έκταση ελληνική περιφέρεια. Αποτελείται από ηπειρωτικό και νησιωτικό τμήμα και είναι ανοιχτή στο Αιγαίο Πέλαγος και τοΙόνιο Πέλαγος μέσω εσωτερικών θαλασσών και μεγάλου μήκους ακτών. Συνορεύει με τρεις περιφέρειες. Την περιφέρεια Θεσσαλίας στα βόρεια, την περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας στα δυτικά και νοτιοδυτικά, και την περιφέρειαΑττικής στα νοτιοανατολικά. Στα νότια βρέχεται από τον Κορινθιακό κόλπο και στα ανατολικά από το Αιγαίο Πέλαγος.

Η περιφέρεια δεν ταυτίζεται απόλυτα με το γεωγραφικό διαμέρισμα της Στερεάς Ελλάδας, καθώς σε αυτή δεν εντάσσονται οι νομοί Αττικής και Αιτωλοακαρνανίας. Το νησιώτικο τμήμα περιλαμβάνει το νησί της Εύβοιας που εκτείνεται κατά μήκος της βορειοανατολικής ηπειρωτικής Στερεάς Ελλάδας και είναι το δεύτερο μεγαλύτερο νησί της χώρας και το έκτο μεγαλύτερο της Μεσογείου με έκταση 3.654 τετραγωνικά χιλιόμετρα, το νησί της Σκύρου που είναι το νοτιότερο νησί των Βορείων Σποράδων και αποτελεί το δέκατο ένατο μεγαλύτερο νησί της Ελλάδας με έκταση 209,5 τετραγωνικά χιλιόμετρα, καθώς και ένα μεγάλο αριθμό νησιών και νησίδων.

Η Στερεά διαιρείται σε πέντε νομούς, της Βοιωτίας με έκταση 2.952 τετραγωνικά χιλιόμετρα, της Ευβοίας με 4.167 τετραγωνικά χιλιόμετρα, της Ευρυτανίας με 1.869 τετραγωνικά χιλιόμετρα, της Φθιώτιδας με 4.441 τετραγωνικά χιλιόμετρα και της Φωκίδας με 2.120 τετραγωνικά χιλιόμετρα που ταυτίζονται με τις περιφερειακές ενότητες ύστερα από την εφαρμογή του Προγράμματος Καλλικράτης.

Πριν ταξιδέψετε στην Ελλάδα

Εάν ετοιμάζετε το ταξίδι σας στη χώρα μας, το πρώτο πράγμα που έχετε να κάνετε είναι να κατεβάσετε την εφαρμογή του Visit Greece, στο κινητό ή στο tablet σας. Θα σας φανεί χρήσιμη για την άνετη περιήγησή σας κατά την παραμονή σας στην Ελλάδα, δίνοντάς σας χρήσιμες πληροφορίες και tips για τον προορισμό που βρίσκεστε. Επίσης σας δίνει τη δυνατότητα να βρείτε μουσεία και επιχειρήσεις ή ακόμα και να κλείσετε ηλεκτρονικά τα εισιτήρια σας σε πολλά μουσεία και να αποφύγετε ουρές αναμονής.
Μπορείτε να κατεβάσετε δωρεάν την εφαρμογή του Visit Greece, η οποία είναι διαθέσιμη σε IOS και Android.


Ταξιδιωτικά έγγραφα

Η Ελλάδα είναι κράτος-μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης και έχει κυρώσει τη Συνθήκη Schengen. Η κίνηση πολιτών εντός της Ε.Ε. γίνεται και με την απλή επίδειξη της αστυνομικής σας ταυτότητας, χωρίς να είναι απαραίτητο το διαβατήριο. Ωστόσο, το διαβατήριο μπορεί να σας φανεί χρήσιμο για έναν αριθμό άλλων συναλλαγών, όπως συνάλλαγμα, αγορές κ.ά.
Εάν είστε πολίτης χώρας εκτός της Συνθήκης του Schengen απαιτείται VISA για να εισέλθετε στην Ελλάδα και την Ε.Ε. Θα πρέπει να αναζητήσετε πληροφορίες στις κατά τόπους ελληνικές πρεσβείες ή προξενεία ή ακόμη και στους ταξιδιωτικούς τους πράκτορες. Διαβάστε περισσότερα εδώ.


Θέματα υγείας & Ταξιδιωτικής Ασφάλειας

Αν προέρχεστε από χώρα-μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Ε.Ε.) και χρειαστείτε στην Ελλάδα αναγκαία υγειονομική περίθαλψη, πρέπει να προμηθευτείτε πριν το ταξίδι σας την Ευρωπαϊκή Κάρτα Ασφάλισης Ασθένειας (ΕΚΑΑ) ή άλλο νόμιμο Κοινοτικό έγγραφο, το οποίο θα εκδώσει ο αρμόδιος ασφαλιστικός σας φορέας και με βάση το οποίο καλύπτεται μέρος ή το σύνολο των εξόδων νοσηλείας, κατά την παραμονή σας στην Ελλάδα. Σ’ αυτές τις περιπτώσεις, η αναγκαία περίθαλψη στην Ελλάδα χορηγείται από:

• τις Μονάδες Υγείας ή τα κατά τόπους ιατρεία
• τα Περιφερειακά Ιατρεία ή τα Κέντρα Υγείας του Ε.Σ.Υ.
• τα συμβεβλημένα Εξωτερικά Ιατρεία Νοσοκομείων.

Αν προέρχεστε από χώρα εκτός ΕΕ και προετοιμάζετε το ταξίδι σας στην Ελλάδα, σας συμβουλεύουμε να έρθετε σε επικοινωνία με τον ασφαλιστικό σας φορέα πριν ταξιδέψετε. Όταν βρίσκεστε στην Ελλάδα, σας συμβουλεύουμε να έχετε κρατημένα τα παρακάτω τηλέφωνα σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης.

• ΕΘΝΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΑΜΕΣΗΣ ΒΟΗΘΕΙΑΣ (ΕKAB-ασθενοφόρα): 166
• SOS ΙΑΤΡΟΙ : 1016
• ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ ΕΚΤΑΚΤΗΣ ΑΝΑΓΚΗΣ : 112
• ΤΗΛΕΦΩΝΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΔΗΛΗΤΗΡΙΑΣΕΩΝ: 210 77 93 777
• ΠΥΡΟΣΒΕΣΤΙΚΗ: 199
• ΑΜΕΣΗ ΔΡΑΣΗ: 100
• ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗ ΑΣΤΥΝΟΜΙΑ: 1571
• ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΖΩΩΝ: 210 6038023- 24 -28

Συναλλαγματικές Ισοτιμίες

Η Ελλάδα είναι μέλος Ευρωπαϊκής Ένωσης και χρησιμοποιεί το ενιαίο νόμισμα, το ευρώ. Όπως και στις άλλες χώρες-μέλη της Ε.Ε., τα νομίσματα του ευρώ είναι οκτώ και κυκλοφορούν σε τιμές των: 1, 2, 5, 10, 20 και 50 λεπτών και του 1 και 2 ευρώ. Τα χαρτονομίσματα κυκλοφορούν σε τιμές των 5, 10, 20, 50, 100, 200 και 500 ευρώ. Οι συναλλαγματικές ισοτιμίες αναγράφονται ευκρινώς σε όλες τις τράπεζες που δέχονται συνάλλαγμα, ενώ οι κάτοχοι χρεωστικών ή πιστωτικών καρτών μπορούν να προμηθευτούν ευρώ από τα ATMs των συνεργαζόμενων τραπεζών.
Οι ελληνικές τράπεζες είναι συνήθως ανοικτές για το κοινό από Δευτέρα μέχρι Παρασκευή από 8:00 έως 14:00. Ανταλλαγές ευρώ με οποιοδήποτε ξένο νόμισμα πραγματοποιούνται και σε ανταλλακτήρια συναλλάγματος που βρίσκονται στα αεροδρόμια και σε ορισμένα κεντρικά λιμάνια, στις μεγάλες πόλεις, καθώς και σε αρκετούς τουριστικούς προορισμούς. Για ανταλλαγές συναλλάγματος σας υπενθυμίζουμε ότι χρειάζεται διαβατήριο.


Χρήση ηλεκτρικών συσκευών

Η τάση ηλεκτρικής ενέργειας στην Ελλάδα είναι 230 V / 50 Hz και τα βύσματα είναι τύπου F. Για να αποφύγετε τον κίνδυνο βραχυκυκλώματος, βεβαιωθείτε να πάρετε μέσα στη βαλίτσα σας τους απαραίτητους μετασχηματιστές/ προσαρμογείς για τις ηλεκτρονικές σας συσκευές ή βεβαιωθείτε ότι η επιλεγμένη υποδοχή θα σας παρέχει αυτά.


Προστασία καταναλωτή

Κατά την παραμονή σας στην Ελλάδα, προστατεύεστε ως καταναλωτής κατά τη διάρκεια των συναλλαγών σας από την ελληνική νομοθεσία.
Σε περίπτωση παράλειψης ή παραβίασης των ανωτέρω, μπορείτε να τηλεφωνήσετε στην Τουριστική Αστυνομία στο 1571 (λειτουργία 24/7).
Σε περίπτωση που χρειαστείτε να υποβάλλετε καταγγελία, σας παρακαλούμε να επικοινωνήσετε με το Ελληνικό Υπουργείο Τουρισμού στέλνοντας μήνυμα στην παρακάτω διεύθυνση: touristcomplaints@mintour.gr (Προσοχή, η αποστολή μηνυμάτων από το Υπουργείο Τουρισμού σε διευθύνσεις ηλεκτρονικού ταχυδρομείου hotmail.com είναι προσωρινά ανέφικτη λόγω πολιτικών ασφαλείας του παρόχου).


Καιρός στην Ελλάδα

Προκειμένου να σας διευκολύνουμε ποιά ρούχα και αξεσουάρ να συμπεριλάβετε στη βαλίτσα για το ταξίδι σας στην Ελλάδα, σας δίνουμε κάποιες γενικές πληροφορίες για το κλίμα της χώρας μας! Το κλίμα της Ελλάδας είναι μεσογειακό με μεγάλη ηλιοφάνεια, ήπιες θερμοκρασίες και περιορισμένες βροχοπτώσεις. Χαρακτηρίζεται από μεγάλη ποικιλομορφία, λόγω της γεωγραφικής θέσης της χώρας, του έντονου ανάγλυφου και της κατανομής μεταξύ του ηπειρωτικού τμήματος της χώρας και της θάλασσας. Το καλοκαίρι, οι ξηρές ζεστές μέρες συχνά δροσίζονται από εποχικούς ανέμους που ονομάζονται «μελτέμια», ενώ οι ορεινές περιοχές είναι πιο δροσερές. Οι χειμώνες είναι ήπιοι στα πεδινά με λίγο πάγο και χιόνι, αλλά τα βουνά είναι, συνήθως, καλυμμένα με χιόνι. Επίσης, είναι συχνό φαινόμενο να συνδυάζονται διαφορετικές κλιματολογικές συνθήκες την ίδια εποχή (για παράδειγμα ήπια ζέστη κοντά στη θάλασσα και δροσιά στις ορεινές περιοχές).
Τέλος, λίγες μέρες πριν το ταξίδι σου σε ενθαρρύνουμε να αναζητήσετε τον καιρό του προορισμού που θα επισκεφτείτε, κάνοντας αναζήτηση στη σελίδα μας. Για παράδειγμα, εάν πρόκειται να ταξιδέψετε στην Αθήνα, βρείτε τη σελίδα του Προορισμό Αθήνα από την αναζήτηση και στο πάνω μέρος της σελίδας θα ανακαλύψετε τι καιρό που κάνει τη στιγμή εκείνη καθώς και για τις επόμενες 5 ημέρες.